اگر از علاقمندان به ساز کیلددار پیانو هستید و می‌خواهید در کلاس پیانو شرکت کنید با ساختار این ساز خوش صدا بیشتر آشنا شوید با ما تا انتهای این مقاله همراه شوید. در بخش‌های مختلف این پست تخصصی قصد داریم اجزای تشکیل‌دهنده پیانو و نقش هر کدام از آن‌ها روی عملکرد دستگاه را توضیح دهیم.
یک پیانو از چه اجزایی تشکیل شده است؟
اکثر پیانوها از ۶ بخش تشکیل شده‌اند که در ادامه تک تک آن‌ها را توضیح می‌دهیم.
فریم یا چارچوب
فریم این ساز که معمولا از جنس چوب ساخته می‌شود؛ همان اسکلت کلی آن و قسمتی است که سایر اجزای پیانو را داخل خود جای می‌دهد. برخی از تولیدکنندگان پیانو برای افزایش مقاومت اسکلت ساز، در کنار چوب از میله‌های فلزی در ساخت چهارچوب استفاده می‌کنند. فریم در پیانوهای دیواری درست در پشت ساز و در پیانوهای گرند در زیر آن قابل مشاهده است.
ساند بورد
ساند بورد یکی از اجزای اصلی ساز پیانو است که وظیفه تقویت، پخش صدای تولید شده و رزونانس را در ساز بر عهده دارد. روی این قطعه، قطعاتی از چوب نصب می‌شود که به صورت نواری برش خورده‌اند. به این نوازهای چوبی که یک طرف سیم‌های پیانو به آن وصل است بریچ یا پل گفته می‌شود. سر دیگر این سیم‌ها به گیره متصل می‌شود. ساند بورد تقریبا حساس‌ترین بخش پیانو محسوب می‌شود؛ چرا که در اثر تغییرات دما و رطوبت، به سرعت دچار انبساط و انقباض شده و ساز را اصطلاحا از کوک می‌اندازد. چوب درخت صنوبر بهترین چوب برای ساخت ساند بورد پیانو است. برای تشخیص کیفیت این قطعه در ساز کافیست که به ظاهر آن نگاه کنید. ساند بوردهایی که شیارها و رگه‌های روی چوب‌شان با یکدیگر موازی است باکیفیت‌تر هستند.
صفحه چدنی
تاریخچه استفاده از صفحه‌های چدنی برای تقویت فریم پیانو، به قرن نوزدهم میلادی باز می‌گردد. در آن زمان سازندگان این ساز با استفاده از این صفحه‌ها، شانس آسیب‌دیدگی پیانو بر اثر فشار را کاهش می‌دادند. چدن فلزی است که قابلیت تحمل فشار بالا را دارد و استفاده از آن در کنار چوب به عنوان ساختار اصلی ساز باعث می‌شود که پیانو حین جابه‌جایی و در اثر نواختن مکرر آسیب نبیند.
تخته سیم‌گیرها
تخته سیم‌گیرها به قطعات چوبی گفته می‌شود که حدودا ۳ میلی‌متر قطر داشته و سر دیگر سیم‌ها را در خود نگه می‌دارد. داخل این قطعات، میله‌های بسیار کوچکی وجود دارد که یک سر آن‌ها حاوی سوراخی است که از تابیده شدن سیم‌های پیانو به یکدیگر جلوگیری می‌کند. این تخته را بین فریم و صفحه چدنی نصب می‌کنند تا از استحکام بیشتری برخوردار شود.
اکشن
اکشن قلب پیانو محسوب شده و حاوی اجزای مختلفی از جمله چکش‌ها، اهرم‌های تکراری، دمپرها و کلیدها است. این قطعات بر روی یکدیگر سوار شده و فریم یکپارچه‌ای به نام اکشن را تشکیل می‌دهند.
پدال
پدال همان اهرم‌هایی است که درست زیر پیانو قرار داشته و برای کنترل حالت صدا و کیفیت آن کاربرد دارد. به طور کلی دو مدل پدال در اکثر پیانوهای قدیمی وجود دارد. پدال طنین ساز که باعث فاصله گرفتن تمام دمپرها از سیم‌ها شده و جنس آن از نمد است. این پدال باعث می‌شود که سیم‌ها خود به خود ارتعاش نداشته باشند. با فشار دادن پدال طنین ساز حین نواختن پیانو می‌توانید کاری کنید که نت‌ها طولانی‌تر شوند. پدال نرم هم که یکی از مهم‌ترین پدال‌ها در این ساز محسوب می‌شود؛ وظیفه کم کردن صداهای مزاحم و حجم صدای نت‌ها را بر عهده دارد. این پدال معمولا در سمت چپ ساز نصب می‌شود.
کلاویه
کلاویه در واقع همان کلیدهای سفید و سیاهی هستند که با فشار آوردن روی آن‌ها می‌توانید صدای نت مورد نظر خود را از ساز خارج کنید. شما با میزان فشاری که روی این کلیدها وارد می‌کنید می‌توانید داینامیک یا آکسان قطعه را تعیین کنید. آکسان همان شدت صداهایی است که از ساز خارج می‌شود. در برخی از قطعات موسیقی شما باید ضربه‌های محکم‌تری را روی کلاویه وارد کنید تا قطعه همانطور که باید نواخته شود. در پیانوهای آکوستیک، هرچه ضربه محکم‌تری بر روی کلاویه‌ها وارد شود؛ صدای نت قوی‌تر و بلندتر می‌شود. برخی از نوازندگان حرفه‌ای از این تکنیک به عنوان امضای آثار خود استفاده می‌کنند.
کاربرد پدال‌های پیانو
پیانوهای آکوستیک یا دیجیتالی جدید معمولا دارای سه پدال هستند. این در حالی است که پیانوهای آکوستیک قدیمی اکثرا دارای دو پدال بودند. در این بخش تاثیری که هر کدام از این پدال‌ها روی صدا خروجی از ساز دارند را توضیح می‌دهیم. اما قبل از آن باید این نکته را به خاطر داشته باشید که اگر به عنوان یک مبتدی، تازه شروع به یادگیری پیانو کرده‌اید؛ هنوز زود است که نحوه کار با این پدال‌ها را بیاموزید. تا زمانی که به سطح پیشرفته در نوازندگی پیانو نرسیده‌اید؛ نیاز به استفاده از این اهرم‌ها نخواهید داشت.
پدال ثابت (پدال سمت راست)
پدال ثابت از ارتعاش دمپرها جلوگیری کرده و به نت‌ها اجازه می‌دهد برای مدت طولانی‌تری صدا داشته باشند؛ حتی زمانی که دیگر انگشت‌تان روی کلاویه نیست. به همین دلیل است که به این پدال، پدال دمپر نیز میگویند. به ندرت می‌توان قطعه یا آهنگی را پیدا کنید که از پدال ثابت در نواختن آن استفاده نشود. پیانیست افسانه‌ای آرتور روبینشتاین، به دلیل اهمیت پدال ثابت یا طنین ساز در کیفیت صدای خروجی از ساز، این قطعه را روح پیانو نامید.
پدال نرم (پدال سمت چپ)
به طور کلی سیم‌های پیانو به سه قسمت باس (Bass)، میدل (Middle) وهای نت (High note) تقسیم‌بندی می‌شوند. هنگامی که بدون فشار دادن این پدال شروع به نواختن پیانو می‌کنید؛ چکش متصل به کلیدها به طور همزمان به هر سه قسمت سیم ضربه می‌زند و صدایی کامل و شفاف از ساز خارج می‌شود. این پدال می‌تواند کل مکانیسم ساز را به سمت راست برده و کاری کند که چکش تنها به دو قسمت از سه قسمت سیم ضربه بزند. به این ترتیب نت‌ها با صدای نرم‌تری نواخته می‌شوند.
پدال سوستنوتو (پدال وسط)
عملکرد این پدال شبیه به پدال ثابت است. تنها تفاوت اصلی بین این دو پدال این است که پدال سوستنوتو فقط نت‌هایی را نگه می‌دارد که در لحظه فشار پدال از ساز پخش می‌شوند. نت‌هایی که نواختن‌شان پس از پایین رفتن پدال شروع می‌شود تحت تاثیر عملکرد پدال سوستنوتو قرار نمی‌گیرند. از آنجایی که این پدال به مدل‌های جدید پیانو اضافه شده است؛ به ندرت می‌توانید قطعه‌ای را پیدا کنید که ساخت آن به قبل از قرن بیستم میلادی باز می‌گردد و برای نواختن آن به پدال سوستنوتو نیاز است. بسیاری از پیانیست‌ها از این پدال جدید برای نواختن آثار آهنگسازان معاصر مانند دبوسی و راول استفاده می‌کنند.
