هوش موسیقی شکل منحصربه‌فردی از هوش و یکی از انواع هوش گاردنر و شامل درک شکل‌های مختلف بیان موسیقی و لحن، ریتم و صدای زیر و بم است. هوش موسیقی به مهارت در اجرا، آهنگسازی و درک الگوهای موسیقی اشاره دارد. هوش موسیقی کودکان اغلب در سیستم‌های آموزشی سنتی نادیده گرفته می‌شود. با این‌حال، بخش مهمی از رشد کودک است، زیرا مهارت‌های شناختی، عاطفی و اجتماعی را افزایش می‌دهد.
زیر مجموعه‌های هوش موسیقی
برخی از کودکان به‌صورت طبیعی هوش موسیقی دارند، در حالی‌که برخی دیگر برای رشد هوش موسیقی خود بی‌نیاز از کمک دیگران نیستند. در اینجا باید اشاره کرد که هوش موسیقی به مجموعه‌های زیر تقسیم می‌شود:
مهارت‌های درک موسیقی
یک زیر مجموعه از هوش موسیقی مهارت درک تفاوت جنبه‌های مختلف صدا و موسیقی است. این مهارت‌ها عبارتند از:
- تشخیص لحن یک ملودی
- شخص تشخیص دهد یک ساز چه زمانی کوک است و چه زمانی نیست
- تشخیص الگوی ریتمیک یک قطعه که ترکیبی از سه مهارت قبلی باشد.
مهارت های ساخت موسیقی
مؤلفه اصلی دیگر هوش موسیقی، توانایی استفاده از این عنصر برای خلق آثار هنری به طرق مختلف است. بنابراین، برای مثال، برخی از افراد با سطح هوش موسیقی بالا توانایی بیشتری در آواز خواندن یا نواختن یک ساز دارند، در حالی‌که برخی دیگر آهنگسازی را سریع‌تر یاد می‌گیرند. البته در برخی موارد توانایی رقصیدن با این هوش مرتبط شده است.
آیا هوش موسیقی ژنتیکی است؟
نتایج مطالعات نشان می‌دهند که ژن‌ها حدود 40 تا 50 درصد از توانایی‌های موسیقی یک فرد را تعیین می‌کنند. ژن‌های زیادی بر توانایی‌های موسیقی یک شخص کنترل دارند. با این‌حال، برخی ژن‌ها شناسایی نشده‌اند. یک نوع ژن که بر توانایی موسیقی اثر می‌گذارد ژن UGT8 است.
نشانه‌های هوش موسیقی در کودکان
هوش موسیقی به طرق مختلف در کودکان ظاهر می‌شود. نشانه‌های اولیه هوش موسیقی علاقه به موسیقی و توانایی تشخیص ملودی‌ها است. کودکان با هوش موسیقی از گوش‌دادن به موسیقی، آواز خواندن همراه با آهنگ و رقصیدن با ضرب آهنگ لذت می‌برند.
با افزایش سن، کودکان به نواختن ساز، آواز خواندن یا آهنگسازی علاقه نشان می‌دهند. آنها حافظه قوی برای موسیقی دارند و تنها پس از چند بار شنیدن یک آهنگ، آن‌را به‌خاطر می‌آورند. دیگر نشانه‌های هوش موسیقی کودکان شامل حساسیت به ریتم و صدا خواهند شد. به‌عنوان مثال به‌راحتی صدای کلارینت را از صدای فلوت تشخیص می‌دهند.
نحوه تقویت هوش موسیقی کودکان
راه‌های متعددی برای تقویت هوش موسیقی کودکان وجود دارد. برخی از کودکان از یک رویکرد ساختارمند و رسمی برای آموزش موسیقی بهره‌مند می‌شوند، در حالی‌که برخی دیگر در محیطی خلاقانه‌تر و اکتشافی‌تر پیشرفت می‌کنند.
والدین باید روش‌های مختلف آموزش موسیقی و انواع کلاس موسیقی کودکان، مانند کلاس‌های گروهی، کلاس‌های خصوصی یا یادگیری شخصی را بررسی و بهترین روش را برای کودک خود بیابند.
گوش دادن به موسیقی
گوش‌دادن به موسیقی راهی عالی برای تقویت هوش موسیقی کودکان است. موسیقی کلاسیک در همه ژانرها، از جاز گرفته تا بلوز و کانتری و سازهای کوبه‌ای همگی سازهای مناسبی برای تقویت هوش کودک شما هستند.
جستجوی آلات موسیقی
کودک خود را به یک فروشگاه آلات موسیقی ببرید. بازدید از فروشگاه به آنها فرصت می‌دهد ابزارهای مورد علاقه خود را امتحان کنند. آنها را به انتخاب یکی از آلات موسیقی تشویق کنید.
شرکت در کنسرت‌ها
فرزندتان را به تماشای نمایش‌های موسیقی محلی، کنسرت ها و جشنواره‌های موسیقی ببرید. بودن در کنار یک جمعیت موسیقی‌دان هوش موسیقی کودکان را تحریک می‌کند.
معرفی ژانرهای مختلف به کودکان
آهنگ‌های مختلف ژانرهای مختلف موسیقی از جمله کلاسیک، جاز، راک و بلوز را در خانه پخش کنید. سپس نحوه واکنش فرزندتان به هر ژانر را در نظر داشته باشید. درباره موسیقیدان‌های مورد علاقه‌تان و زندگی آنها با کودکان خود صحبت کنید، مثلا در مورد شاهکار شگفت‌انگیز بتهوون در آهنگسازی.
شرکت در کلاس‌های موسیقی
فرصت‌هایی برای فرزندتان برای تمرین موسیقی فراهم سازید، مانند شرکت در کلاس‌های موسیقی برای آموزش گیتار کودکان یا پیوستن به گروه موسیقی یا گروه کر مدرسه.
جلسات جم
به جلسه‌ای که در آن گروه موسیقی گرد هم آمده‌اند و فی البداهه، بدون تدارک و آمادگی قبلی موسیقی جدید خلق می‌کنند، جلسه جم می‌گویند. جلسات جم باعث تشویق خودانگیختگی در تولید موسیقی می‌شود. جلسات کوتاه جم را با دوستان فرزندتان برگزار کنید.
به جای سازهای سنتی، کودکان با وسایل خانه موسیقی تمرین می‌کنند. آنها از بطری و میز به‌عنوان فلوت و طبل بهره می‌برند که به آنها فرصت نوآوری می‌دهد. در طول مهمانی یا رویدادهای خانوادگی، 20 دقیقه با کودک خود جلسه جم ترتیب دهید.
تقویت حس ریتم
ریتم یکی از ریشه‌های اساسی موسیقی است. یک راه آسان برای برانگیختن حس ریتم کودک، داشتن چند ساز کوبه‌ای در خانه است. ریتم‌ها را با هم ترکیب و آنها را با موسیقی مورد علاقه کودک خود پخش کنید. یکی دیگر از راه‌های عالی برای تقویت حس ریتم کودکتان، رقصیدن خواهد بود.
رقص اصول ریتمیک را آموزش می‌دهد، مانند اینکه چگونه با یک ضرب حرکت کنید. در این‌حال، حس ریتم در کودک شما تقویت می‌شود و زمانی‌که آموزش رسمی موسیقی را شروع کند، از آن بهره می‌برد.
آواز خواندن
ترانه یکی دیگر از ریشه های اساسی موسیقی است. همراه با فرزندتان از آواز خواندن لذت ببرید. حتی اگر خواننده خوبی نیستید، با تشویق او به خواندن آهنگ‌های ضبط‌شده کودکانه مورد علاقه‌اش، به او آواز خواندن را بیاموزید. بر اساس تحقیقات، نوزادان از دو ماهگی ملودی را تشخیص می‌دهند. با رقصیدن و آواز خواندن با آنها نشان می‌دهید که بیان خود به‌صورت صوتی، هم طبیعی و هم سرگرم کننده است.
دیگر راه‌های تقویت هوش موسیقی کودکان شامل موارد زیر است:
- در ماشین موسیقی کودکانه پخش کنید. در حین رانندگی یا زیر دوش با فرزندان خود آواز بخوانید.
- به کودک خود اجازه دهید تا آهنگ‌ها را تغییر دهد.
- نظر کودک را در مورد هر آهنگ جویا شوید.
- بازی «نام آن آهنگ را بگو» بازی کنید.
- مرتب برای کودک خود شعر بخوانید.
- یک ساعت در هفته را به گوش‌دادن به یک سبک موسیقی ناآشنا اختصاص دهید.
- کیبورد الکترونیکی بخرید تا ملودی‌ها و آکوردهای ساده را یاد بگیرد.
- هنگام لباس پوشیدن یا غذا خوردن برای کودک موسیقی پخش کنید.
- به ملودی‌ها یا ریتم‌های طبیعی در پدیده‌هایی مانند صدای پا، آواز پرندگان گوش دهید.
- به کمک کودک خود، پرندگان را از روی آواز آنها شناسایی کنید.
فواید تقویت هوش موسیقی کودکان
در حال‌حاضر، بسیاری از نوازندگان، روان‌شناسان و مربیان، نظرات مثبت و مهمی در مورد موسیقی دارند. به‌نظر آنها، موسیقی عامل سلامتی و راهی برای بهبود عزت نفس کودکان است. موسیقی خلاقیت و دامنه توجه کودکان را بهبود می‌بخشد.
موسیقی نه‌تنها برای رشد شناختی، بلکه برای رشد عاطفی کودکان خردسال نیز عالی خواهد بود. موزیک اضطراب را کاهش می‌دهد، قوه تفکر را تقویت می‌کند و تعاملات اجتماعی را بهبود می‌بخشد. مزایای دیگر هوش موسیقی توانایی تشخیص و درک الگوها و ساختارهای پیچیده است.
کودکان دارای هوش موسیقی اغلب خود را از طریق موسیقی به شیوه‌های منحصربه‌فرد و خلاقانه بیان می‌کنند، مثلا از طریق نوشتن آهنگ، تنظیم مجدد آهنگ‌های موجود یا نواختن فی‌البداهه ملودی‌ها. آنها با موسیقی، احساسات خود را نشان می‌دهند، مانند اجرای یک آهنگ غمگین هنگام ناراحتی یا یک آهنگ شاد هنگام هیجان.
علاوه‌بر این، کودکان دارای هوش موسیقی برای ساختن موسیقی با دیگران همکاری می‌کنند، مانند تشکیل یک گروه موسیقی یا اجرای گروه کر. موسیقی یک سرگرمی عالی برای بچه‌ها است. بیشتر کودکان با کمک موسیقی چیزهای جدیدی یاد می‌گیرند از جمله نحوه شمارش، نحوه بیان الفبا و نحوه تلفظ برخی کلمات. کودکان با سبک یادگیری شنیداری از موسیقی بهره زیادی می‌برند و بسیار موثرتر یاد می‌گیرند.
ویژگی‌های کودکان با هوش موسیقی
موسیقی به تقویت ارتباط بین بدن و مغز کودک کمک می‌کند. کودکانی با هوش موسیقی نوازندگان، دی جی‌ها، ترانه‌سراها و تولیدکنندگان خوبی هستند. برخی رفتارها و ویژگی‌های کودک حاکی از هوش موسیقی در کودک است.
برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از: توانایی به‌خاطر سپردن الگوی ریتمیک پس از چند بار شنیدن، توانایی آواز خواندن یا نواختن ساز، توانایی رقصیدن بدون آموزش زیاد، توانایی به‌خاطر سپردن آهنگ‌ها به‌راحتی.
جمع‌بندی
نقش تلاش و پشتکار در تقویت هوش موسیقی کودکان را نباید نادیده گرفت. پشتکار همراه با استعداد و تمرین مداوم، کودکان را به نوازندگانی موفق تبدیل می‌کند. فرزند شما در رشد هوش موسیقی به حمایت نیاز دارد. تلاش مداوم شما همراه با سخت‌کوشی و تمرین آنها لازمه یکدیگر هستند. بنابراین، باید با مشاهده علائم هوش موسیقی در کودک خود، آن را به روش‌های مناسب تقویت سازید.
