تاریخ موسیقی مملو از کودکان نابغهای است که با استعدادهای خیرهکننده خود، در سنین پایین و کودکی در دنیای موسیقی به شهرت رسیدهاند. یک نمونه معروف از این کودکان ولفگانگ آمادئوس موتزارت است که در سن 6 سالگی توانست با هنر خود امپراطور اتریش را به وجد آورد. موتزارت در سن 10 سالگی مجموعهای از آثار خود از جمله سمفونی، کنسرتو و اپرا را ساخت. بنابراین در پاسخ به این سوال که بهترین سن کودک برای شروع آموزش موسیقی چه زمانی است؟ بسته به عوامل مختلفی دارد. در این مقاله توضیح میدهیم که بهتر است آموزش نوازندگی سازهای مختلف را از چه سنی برای کودکانمان آغاز کنیم.
بهترین سن شروع یادگیری ساز
هیچ توافقی بین استادان موسیقی در مورد بهترین سن برای شروع آموزش موسیقی کودک وجود ندارد. محدوده سنی معمولی که برای شروع یادگیری ساختار یافته موسیقی به آن اشاره میشود؛ بین 3 تا 8 سالگی است. طبق آنچه که در جدول زیر مشاهده میکنید؛ سن مناسب برای آموزش، بستگی به نوع سازی که قرار است کودکتان نوازندگی آن را بیاموزد نیز دارد. در جدول زیر بهترین سن برای یادگیری هر ساز ذکر شده است:
نوع ساز | سن مناسب برای یادگیری |
پیانو | بالای 4 سال |
ویالون | بالای 4 سال |
فلوت | بالای 7 سال |
کلارینت | بالای 7 سال |
ساکسیفون | بالای 7 سال |
ترومپت | بالای 8 سال |
گیتار | بالای 7 سال |
درام | بالای 7 سال |
خوانندگی | بالای 9 سال |
مزایای آموزش موسیقی برای کودکان
مزایای یادگیری موسیقی در سنین پایین بسیار زیاد است. موسیقی میتواند به کودکان کمک کند تا احساساتشان را به درستی بیان کنند؛ خلاقیت خود را رشد دهند؛ مهارتهای ارتباطی بیشتری را کسب کنند؛ یاد بگیرند که چطور به روشهای مختلف با مشکلات خود مواجه شوند؛ با دیگران برای رسیدن به یک هدف مشترک همکاری کنند و از فعالیتهای روزمره خود لذت ببرند. یادگیری موسیقی مانند یادگیری یک زبان خارجی است. بنابراین هرچه زودتر آموزش موسیقی به کودکان را شروع کنید؛ مزایای بیشتری کسب کرده و زمان بیشتری برای یادگیری تکنیکها در اختیار کودکتان قرار میدهید. علاوه بر این شروع یادگیری موسیقی در سنین پایین به کودک کمک میکند تا در آینده بهتر بتواند صداهای زیر را بشنود.
نکاتی که باید قبل از آموزش موسیقی به کودکان به آنها توجه کنید
با وجود اینکه شروع یادگیری یک ساز از خردسال فواید زیادی دارد؛ اما مسائلی نیز وجود دارد که باید قبل از ثبتنام کودک در دورههای آموزشی آنها در نظر بگیرید. سن و جثه کودک، دامنه توجه او، نوع سازی که قرار است فرا بگیرد و میزان علاقه کودک به موسیقی از جمله این نکات مهم هستند. از آنجایی که کودکان در سنین پیش دبستانی و ابتدایی هنوز در حال رشد هستند؛ ابعاد و سایز برخی از سازها برای آنها بسیار بزرگ است. البته بعضی از سازها نیز از این قاعده مستثنی هستند و ابعادشان زیاد مهم نیست. به عنوان مثال پیانو یکی از بهترین سازها برای آموزش به کودکان کوچک است. علاوه بر این بسیاری از سازهای زهی مانند ویالون در اندازههای مختلف تولید میشوند و میتوان برای هنرجوی کودک از سایز کوچک آنها استفاده کرد. به طور کلی از آنجایی که ریهها در دوران کودکی هنوز کامل رشد نکردهاند؛ آموزش سازهای بادی در سنین پایین توصیه نمیشود. بنابراین میتوانید آموزشی نوازندگی را به این کودکان با پیانو یا یک ساز زهی شروع کنید و در صورت تمایل در سنین بالا آنها را با سازهای بادی آشنا کنید. این نکته مهم را به یاد داشته باشید که عضلات و مغز کودک شما هنوز در حال رشد هستند. بنابراین تمرین طولانی مدت ممکن است برای بدن یا دامنه توجه آنها مضر باشد.
درگیر کردن کودکان در فرآیند آموزش و سنجش علاقه آنها
از طریق درگیر کردن کودک در فرآیند آموزش میتوانید متوجه شوید که چه نوع موسیقی و آلاتی بیشتر مورد پسند اوست. اگر بدون در نظر گرفتن علاقه فرزندتان، ساز یا سبک موسیقی خاصی را به او تحمیل کنید ممکن است آنقدر از آموزش لذت نبرد و زودتر از آنچه که تصور میکردید موسیقی را رها کند. بنابراین هرگز با اعمال فشار، آموزش موسیقی را شروع نکنید و قبل از هر اقدامی به دنبال پیدا کردن علاقه کودکتان باشید.
هرگز برای یادگیری موسیقی دیر نیست
اگرچه می توان خیلی زود شروع به یادگیری سازهای خاص کرد؛ اما برای شروع آموزش موسیقی هرگز دیر نیست. با وجود اینکه یادگیری نوازندگی ساز در سنین پایین مزایای زیادی دارد؛ اما شروع این دورهها در بزرگسالی نیز فرصتهای زیادی را در اختیار ما قرار میدهد. افزایش قوه تخیل و خلاقیت، بهبود مهارت حل مسئله، فرصت ابراز وجود، لذت بردن از زمان، یادگیری مهارتهای جدید و یادگیری نحوه صحیح مشارکت در کارهای گروهی از جمله مزایایی هستند که یادگیری موسیقی در بزرگسالی به همراه دارد.
نتیجهگیری
سن مناسب برای یادگیری موسیقی در هر کودکی متفاوت است و هیچ کس به اندازه والدین یک کودک نمیتواند دقیقا مشخص کنند که چه زمانی باید آموزش موسیقی را به او آغاز کرد. چرا که فقط والدین هستند که علایق و تواناییهای فرزندشان را به خوبی میشناسند. اگر به هر دلیلی تا کنون موفق نشدهاید که از علایق فرزندتان مطلع شوید؛ کافیست او را با انواع سبکهای موسیقی آشنا کرده و سازهای مختلف را در اختیارش قرار دهید. به این صورت میتوانید متوجه شوید که کدام سبک موسیقی و چه سازی نظر او را بیشتر جلب میکند. حتی نمونههایی که در قسمت اول این مقاله به عنوان اعجوبههای خردسال دنیای موسیقی از آنها نام برده شد؛ شروعهای بسیار متفاوتی در حرفه موسیقی داشتند. به عنوان مثال موتزارت در یک خانواده موسیقیدان متولد شد. پدرش یک نوازنده حرفهای بود و از حدود سه سالگی او را آموزش داده بود. بنابراین اینکه دقیقا باید از چه سنی آموزش این هنر را برای فرزندتان شروع کنید؛ بستگی به عوامل مختلفی دارد که در این پست به صورت مفصل و اختصاصی در مورد آنها صحبت کردیم.